Hoe vertel je een aansprekend verhaal en hoe krijg je meer mensen betrokken bij gevoelige thema’s als bijvoorbeeld eenzame ouderen, (stille) armoede en klimaatverandering? Dit zijn niet altijd eenvoudige onderwerpen om met de juiste mensen over in gesprek te komen. Mensen hebben het idee dat ze iets van de overheid ‘moeten’, of vinden het lastig omdat het persoonlijk is. Daarbij vraagt het bijdragen aan deze thema’s vaak iets van ons in tijd of kosten. Maar de weerstand die we voelen maakt de thema’s niet minder betekenisvol. Om mensen aan te zetten tot actie of om slechts al een gesprek op gang te brengen over het thema is het noodzakelijk om het verhaal anders in te steken. Maar wat is een aansprekend verhaal?
- Mensen denken in verhalen
Mensen denken in verhalen. We maken doorlopend verhalen van wat we om ons heen observeren en meemaken, ook al zijn die verhalen soms gebaseerd op slechts enkele gegevens. We maken al snel een heel filmscript in ons hoofd. Verhalen die ons aanspreken sluiten vaak aan bij wat we vinden en bij onze normen. Anders ontstaan er tegenstrijdigheden en dat ontlopen we liever. Het is daarom niet eenvoudig een verhaal te vertellen met de bedoeling anderen over te halen iets te gaan doen, of te overtuigen van een mening die ze nog niet hadden. Toch kan het wel. - Framing
Goed verhaal, lekker kort, doen we niks mee… een bekende uitspraak waarbij iemand aangeeft niks te doen met het slechte verhaal wat ze net is voorgeschoteld. Maar waar moet een goed verhaal aan voldoen om mensen aan het praten te krijgen over een dreigend onderwerp als bijvoorbeeld klimaatverandering? Een goed verhaal heeft een duidelijk frame nodig. Bij framing gebruik je specifieke taal om jouw boodschap over te brengen en bepaalde emoties en reacties op te wekken. Bij gevoelige onderwerpen moet het frame van het verhaal niet dreigend zijn, maar juist positief. ‘Samen tegen verspilling’ of ‘het doorgeven van een duurzame en groene aarde’ zijn hier mooie voorbeelden van. Als het positieve frame iemands normen aanspreekt, wil diegene er ook eerder naar handelen.
- Taal
Ook taal kan grote invloed hebben op het handelen van mensen. Denk aan nieuwe woorden als vliegschaamte. In één zo’n woord zit al zoveel emotie. Als het aanslaat kan zo’n woord groot effect hebben. Denk ook aan plofkip, dat woord heeft supermarkten in beweging gebracht. Een goed verhaal vertelt niet alleen over de dramatische gevolgen van klimaatverandering, maar biedt ook oplossingen. - Samenhorigheid
Verandering vindt plaats wanneer een oplossing benadrukt wordt die mensen samen kunnen nemen. Denk aan buurtinitiatieven, als bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen of het aanleggen van een buurttuin. Initiatieven, normen, gedrag en ideeën verspreiden in een groep sneller. Dit geeft ons het idee dat we er niet alleen voor staan en de oplossing makkelijker kunnen dragen.
Met welke tip ga jij aan de slag? Of heb je nog een aanvullende tip? Laat het weten in een reactie!
